نمونهای از متن مقلوب مستوی، در زبان فارسیمحمدرضا باقرپوردر زبان فارسی، مثل هر زبان دیگری، کلمات متعددی وجود دارند که از آنطرف، یعنی چنانچه از انتها به ابتدا هم خوانده شوند، همان کلمات اولیه را میسازند یا اینکه کلمات جدید دیگری ایجاد میشوند که در معنا و مفهوم جدید دیگری میباشند که به این شیوه، وارونهنویسی، واروخوانه یا پالیندروم Palindrome میگویند که این شیوه نوشتاری، بهعنوان یک تنوع و درواقع، یک بختآزمایی بوده و نشانگر قدرت قلمی و اشراف و تسلط بیشتر نویسنده بر واژگان زبان فارسی میباشد که پیش از این هم، در زبان فارسی و دیگرزبانها نیز، چنین مواردی بوده و مسبوق به سابقه میباشد. این روش، در قالب جملات کوتاه و طولانی هم، اعمال شده؛ مانند: «امید آشنایان، شادی ما.» که چنانچه حروف آن، از انتها و پشت سر هم، چیده شوند، همان جمله اولیه را میسازند. در متون قدیمی زبان فارسی، به پدیده پالیندروم، مقلوب مستوی، بالانعکاس و جناس مالایستحیل هم، میگفتند. روش وارونهنویسی، بهصورت اشعار نیز، آمده است؛ بهطوریکه حتی در مواردی معدود و در چند نمونه محدود، کل یک غزل، به اینشیوه نوشته میشده است که کار نسبتاً سخت و زمانبری میباشد که نمونههایی نیز در این شکل، وجود دارند که قبلاً نیز، توسط برخی اصحاب ذوق و هنر، سروده شدهاند. مقلوب مستوی، بهمعنای خاص، یک آرایه ادبی، بهشمار نمیآید؛ چرا که اگر مخاطب، اطلاعی از وجود این پدیده در یک مصراع یا در یک بیت و یا در یک شعر کامل یا در هر نوشته ادبی و هنری یا در هر نوشته دیگری، نداشته باشد و نویسنده هم، از قبل، اطلاعی در اینخصوص ندهد، احتمالاً مخاطب متن، به وجود آن، پی نخواهد برد؛ ازطرفی دیگر، این صنعت، برخلاف سایر صنایع ادبی، باعث زیبایی شعر یا هر متن دیگری هم، نخواهد شد؛ بلکه تنها بهتعبیری، یک بختآزمایی و زورآزمایی ادبی و شاعرانه از سوی نویسنده آن، تلقی میشود و حتی ممکن است بهجهت رعایت آن از سوی شاعر و نویسنده و محدود شدن متن، هم در معنا و هم مفهوم و در فرم و شکل، در فصاحت و رسایی شعر یا متن نوشتهشده هم، مشکل ایجاد شود. در ریاضی هم، این شیوه یا درواقع، این بازی با اعداد، وجود دارد؛ در اعدادی، مانند: 101 و 1991 یا عدد 1534351 که از دوطرف هم، همان عدد میشود؛ یا مثلاً در واژه Malayalam که نام یکی از زبانهای محلی در جنوب غربی هندوستان میباشد نیز، چنین حالتی وجود دارد. در بیتی منسوب به حضرت امام علی علیه السلام، به شرح: مودته تدوم لکل هول / و هل کل مودته تدوم؟ نیز وارونهنویسی، به کار رفتهاست. در زبان انگلیسی نیز، کلماتی البته محدود و خیلی کم نسبت به زبان فارسی به شکل وارونه وجود دارند که نمونههایی از آن، بهشرح زیر میباشد: aibohphobia – alula – cammac – civic – deified – deleveled – detartrated – devoved – dewed – evitative – kayak – lemel – level – madam – minim – mom – murdrum – noon – party-trap – racecar – radar – redder – refer – reifier – repaper – reviver – rotator – rotavator – rotor – sagas – solos – space caps – stats – tenet – terret – testset همچنین، جملاتی نیز، در زبان انگلیسی، بهشکل وارونه نوشته شدهاند که چند نمونه از آنها، در زیر آورده شده است: .Straw? No, too stupid a fad; I put soot on warts .Tide net safe soon; a noose fastened it !Stop! Murder us not, tonsured rumpots .Stab nail at ill Italian bats .“Dennis and Edna dine,” said I, as Enid and Edna sinned .I saw desserts; I’d no lemons, alas no melon! Distressed was I در زبان ترکی آذری هم، چنین کلماتی وجود دارد که میتوان بهعنوان نمونه، به کلمات ساده «آتا» و «آنا» اشاره کرد. با دقت در آیات قرآنی هم، چنین مواردی را میتوان مشاهده کرد؛ مثلاً در بخشى از آيه سوم از سوره مدّثر، جمله «ربّك فكبّر» را داریم كه اگر از طرف چپ و از آخر به اول، خوانده شود، باز هم همان «ربك فكبر» مىشود. متنی که در اینجا و برای اولینبار، برای خوانندگان محترم، آماده شده و در ذیل، آمده، نمونهای از این وارونهنویسی میباشد – که به فراخور بضاعت و فرصت اندکِ در اختیار، طی آن و با استعانت از پروردگار متعال، تعدادی از واژههای فارسی اینچنینی که در طول یک هفته، احصاء، تجمیع و آماده شدهاند که در نوع خود و با این حجم نسبتاً زیاد، یک اثر یونیک محسوب میشوند که برای اولینبار، نوشته و ارائه میشود – که در تعداد ۲۷۷۳ کلمه، هماینک از نظر شما خوانندگان محترم و باذوق میگذرد. در انتهای متن مربوط، کلمات بهکارگرفتهشده در متن ارائهشده، به تفکیک و برای استفاده علاقهمندان و پژوهشگران حوزه ادبیات فارسی – که جمعاً، شامل: ۲۴۴ کلمه فارسی از نوع وارونه و به تفکیک، شامل: ۱۹۶ کلمه وارونه از آننوعی که کلمه جدید و معنای جدیدی به همراه دارد و تعداد ۴۸ کلمه دیگر که از آنطرف هم، همان کلمه اولیه، نوشته و خوانده میشود، – آورده شده است: ... |
![](https://rozup.ir/view/3704506/pal.png)